„Jeśli dojdziesz do ładu z własnym wnętrzem, wówczas to, co zewnętrzne, samo się ułoży. Rzeczywistość pierwotna tkwi wewnątrz, a zewnętrzna jest wobec niej wtórna.”
Eckhart Tolle
Na temat profesjonalnego przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej urosło wiele mitów i fałszywych przekonań. Potrafią one sprawić, że nie dostrzegamy tego, co jest podstawą przygotowania do skutecznej autoprezentacji, a skupiamy się głównie na tym co widzą oczy. Często słyszymy o tym jak zgrabnie wyjść z niewygodnego pytania zadanego przez rekrutera, w co się ubrać, a czego nie zakładać. Czytamy o tym jak siadać, co robić z dłońmi, a czego na pewno nie robić z kosmykiem włosów. Powiedzenia typu „jak Cię widzą tak Cię piszą” i „obraz jest wart tysiąca słów” potrafią skutecznie zniechęcić do merytorycznych przygotowań do spotkania z pracodawcą. Nie nastraja pozytywnie również stwierdzenie, że „na rozmowie musisz się sprzedać”, a stwierdzenie, że efekt pierwszego wrażenia może przekreślić Twoje szanse na zatrudnienie, potrafi całkowicie sparaliżować strachem i obezwładnić kandydata.
Na podstawie takich stwierdzeń można dojść do błędnego wniosku, że decyzja o tym, czy otrzymam wymarzoną posadę uzależniona jest głównie od tego jak będę się zachowywał i wyglądał, a zdecydowanie mniej od tego co powiem.
Często myślimy o naszym zawodowym image jak o czymś jedynie zewnętrznym i podlegającym szybkiej ocenie. Tak jednak nie jest. Choć słownik języka angielskiego definiuje słowo „image” jako sztuczne naśladownictwo, zapis obrazu, to już SJP podaje, że jest to wizerunek stworzony na podstawie cech osobowych, działalności zawodowej i dokonań danej osoby. I do takiego myślenia o wizerunku zawodowym zachęcam J.
Pomyślmy więc o przygotowaniach do autoprezentacji jak o pokazaniu swoich osiągnięć, umiejętności, ale też wartości i potrzeb, na podstawie których wyrosły nasze talenty, możliwości i predyspozycje zawodowe.
Aby rekruterskie oceny opisywały nas poprzez to co rekrutrzy słyszą, a nie widzą, konieczna jest wysoka samoświadomość, a wcześniej chęć zastanowienia się nad tym co mam, co mogę „sprzedać” podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Pamiętaj! Podczas autoprezentacji „nie sprzedajesz siebie”. To nie Ty jesteś „towarem”. Towarem stają się Twoje kompetencje, cechy charakteru i inne atuty, które masz za zadanie zaprezentować pracodawcy. WIEMY OCZYWIŚCIE, ŻE O PIERWSZYM WRAŻENIU w 55% decyduje to co widzimy, w 38% to jak to usłyszymy, a w 7 % to co usłyszymy, ale pamiętajmy, że to tylko statystyki. Doświadczeni rekruterzy panują nad tym stereotypem i starają się zrobić wszystko by patrzeć faktami. Oczywiście ważne jest by zadbać o swój wizerunek i znać zasady komunikacji pozawerbalnej, ale to zadanie wtórne.
Warto też pamiętać o tym, że nie wszystkie elementy komunikacji pozawerbalnej są widoczne podczas rekrutacji online, a do takich rekrutacji, w obecnych czasach, będziesz się coraz częściej przygotowywał. Może okazać się, że treść wypowiedzi zyskała znacznie większe znaczenie niż 7% jak dotychczas uważano? Nie bagatelizuj tego faktu.
Zadanie nr I – Poznaj siebie i zaprezentuj swoje atuty.
Wszystkie socjotechniki, które stosujemy podczas rozmowy kwalifikacyjnej są wpisane w nasze zachowania, uczymy się ich w ciągu całego życia, w kontaktach z innymi ludźmi, podczas ich obserwacji, a także dzięki samopoznaniu.
I od tego właśnie samopoznania i budowania samoświadomości dobrze jest rozpocząć przygotowanie skutecznej autoprezentacji.
Ćwiczenie 1
Zacznij od wyciągnięcia kartki, podzielenia jej na pół i zapisania po prawej stronie wszystkich mocnych stron (kompetencyjnych, interpersonalnych, intrapersonalnych), które predysponują Ciebie do objęcia wymarzonej posady/ stanowiska, na które zaaplikowałeś. Po lewej stronie kartki zapisz to, co może stanowić pewną przeszkodę, barierę, nad która możesz popracować („przekuć” w mocną stronę) lub też nie. Jeśli nie, powinieneś mieć przynajmniej świadomość jej istnienia i zastanowić się sam dla siebie, na ile będzie ona stanowiła realną przeszkodę w wypełnianiu priorytetowych zadań.
To jedno z pierwszych i najprostszych ćwiczeń, ale wartych wykonania przed każdą autoprezentacją. Pamiętaj! Każda autoprezentacja będzie nieco inna, ponieważ oczekiwania każdego pracodawcy przedstawione w ofercie będą inne. Przygotuj się do każdej indywidulanie!
Zastanów się nad własnymi potrzebami, wartościami, oczekiwaniami. Takich informacji nie może zabraknąć podczas autoprezentacji. Część osób powie: ale to ja odpowiadam na oczekiwania pracodawcy, a nie on na moje. Błędne myślenie! Jeśli będziesz dbał o zrealizowanie wymagań pracodawcy, a nie zatroszczysz się by pracować w zgodzie z własnymi potrzebami i wartościami, będzie to krótka współpraca skutkująca wypaleniem zawodowym, szybkim odejściem lub zwolnieniem. Szkoda czasu i energii. Nawet jeśli nie wykorzystasz tych informacji podczas przedstawienia się to będziesz je miał przygotowane na moment, gdy padnie pytanie o Twoje oczekiwania.
Kiedy już masz poczucie, że przemyślałeś wszystkie kwestie związane ze swoimi oczekiwaniami, potrzebami, wartościami, na których Ci zależy i umiejętnościami jakie chcesz wykorzystać, czas na trening!
Ten czyni mistrza w każdej dziedzinie!
Ćwiczenie 2
Usiądź przed przyjacielem, partnerem, rodzicem czy kimkolwiek komu ufasz i przećwicz swoje 3 minutowe wystąpienie! Osoba słuchająca Twojej wypowiedzi, zerkając na przygotowaną przez Ciebie kartkę z prezentacją, zauważy czego zapomniałeś powiedzieć lub wyraźnie zaakcentować. Bezcenne! Poproś też by słuchający zwracał uwagę na Twój język, sposób mówienia, gesty, które być może zbyt często powtarzasz; słowa, które stosujesz jako przerywniki. Te uwagi i spostrzeżenia pozwolą Ci wyeliminować zbędne zachowania.
Kartka z przygotowaną autoprezentację warto by zmieniła się w mind mapę i podczas rekrutacji online zawisła za/nad Twoim monitorem J. W dobie procesów rekrutacyjnych często prowadzonych zdalnie, możemy posiłkować się elementami, które w niewidoczny sposób mogą pomóc nam zdobyć wakat. Korzystajmy z tej możliwości!
Jeśli nie ma nikogo bliskiego koło Ciebie – wykorzystaj lustro! Spójrz na swoje odbicie w nim, poobserwuj swoje zachowanie, usłysz swój głos. Brzmienie własnego głosu może sparaliżować! Szczególnie, jeśli nie przepadasz na co dzień za wystąpieniami publicznymi. Pamiętaj! Jeśli kilka razy powtórzysz formułkę autoprezentacyjną będziesz czuł się znacznie pewniej i będziesz potrafił szybko reagować na pytania rekruter.
– …, ale zaraz, zaraz, kiedy to właściwie proszą mnie o tą całą autoprezentację???
– Na samym początku spotkania
Pytania typu: Proszę się nam przestawić. Jak wyobrażasz sobie siebie w naszej firmie? Proszę powiedzieć kilka słów na swój temat. Dlaczego zainteresowała Panią/Pana nasza oferta? To nic innego jak prośba o rozpoczęcie owej prezentacji. Tu nie chodzi o to by powiedzieć: Nazywam się…, skończyłem…, pracowałem… (to jest w CV), a pokazać siebie jako osobę, która jest świadoma korzyści jakie firma uzyska dzięki zatrudnieniu jej.
Autoprezentacja ma miejsce również podczas kontaktu telefonicznego. Pamiętaj, że wiele firm wykorzystuje ten kanał do przeprowadzenia wstępnej selekcji kandydatów. I tu upsss…, 55% procent komunikacji wizualnej nam przepada! Tu trzeba już skupić się głównie na treści i tonie głosu! Przećwiczona autoprezentacja ma tu priorytetowe znaczenie!
Dlatego ćwiczenie nr 3 jest niezbędne do wykonania przed każdą autoprezentacją. Sprawdź, czy pamiętasz o pięciu podstawowych elementach swojej wypowiedzi:
- Kim jestem (patrz: zadanie nr 1);
- Po co mówię (jaki cel ma moja wypowiedź, co chcę osiągnąć?);
- Co mówię (jaką treść chcę przekazać);
- Jak mówię (jakich używam słów, jak brzmi mój głos);
- Do kogo mówię (kim jest mój odbiorca i jaki kod przekazu jest najodpowiedniejszy).i
Każdorazowe „odhaczenie” powyższych punktów pozwoli sprawdzić, czy odrobiłeś lekcje przez rozmową kwalifikacyjną 🙂
Powodzenia!
…, a jeśli chcesz się dowiedzieć:
- jak okiełznać stres podczas autoprezentacji?
- co zrobić by się nie spóźnić oraz co zrobić jak się już spóźnisz?
- kto komu pierwszy podaje rękę podczas spotkania?
I wiele, wiele innych…
…umów się na konsultacje z doradcą zawodowym lub skorzystaj z jednego z naszych szkoleń.
Zapraszamy 🙂
przygotowała: Karolina Urbańska
